Τρίτη 24 Αυγούστου 2010

ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ

Υπάρχουν στη ζωή των εθνών και των λαών μερικά φωτεινά ορόσημα που έντονα σημαδεύουν την ιστορική τους πορεία. Συνήθως τέτοια ορόσημα, είναι είτε γεγονότα, είτε, - μορφές, ανθρώπινες μεν, αλλά πού η επίδραση τους ξεπερνάει τα στενά πλαίσια του χρόνου και του χώρου, καί γίνεται διαχρονική .
Μια τέτοια μορφή, κορυφαία και καθοριστική στήν χρονική περίοδο πού εμφανίστηκε, - πολύ "σύγχρονη" και διδακτική στίς μέρες μας- υπήρξε ο νεοϊερομάρτυς και εθναπόστολος Κοσμάς ο Αιτωλός, που έζησε στα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς, πριν από 220 περίπου χρόνια (1714-1779).
Ταπεινός καλόγερος στην εξωτερική του εμφάνιση ο Πατρο-Κοσμάς, φλογερός όμως στην ψυχή και αδούλωτος στο φρόνημα, ξεπετάχθηκε μέσα από τα σπλάγχνα του λαού μας στην κατάλληλη στιγμή,

Με αλύγιστη δύναμη ψυχής, με αγάπη στον Χριστό και στην Ελλάδα μέσα σε τέσσερις κατά σειράν περιοδείες, έσπειρε αυτός ο φτωχός Άγιος της Πίστεώς μας, το σπόρο της Λευτεριάς τόσο της πνευματικής όσο και της εθνικής μέσα στις καρδιές των ραγιάδων από το πέλμα του τυράννου. Υπήρξε πρωτοπόρος γιά την Ελλάδα. Εδωσε σημασία στην μόρφωση, εφτιαξε πάνω από 250 Σχολεία, ώστε απέτρεψε τον εξισλαμισμό που...
ήταν τότε το πλέον επικίνδυνο στοιχείο στα χέρια των κατακτητών, - κι ας διαφωνεί το Υπουργείο Παιδείας ... διαχρονικά και πέρα από ιδεολογίες σε αυτό το σημείο, και ένωσε τους Έλληνες κάτω από τη σκέπη της Ορθοδοξίας και της Ελληνικής Εθνότητας - γνήσιος κήρυκας του Εθνους.
Υπήρξε, για την εποχή του, μεγάλος "φεμινιστής", "Δεν την έχει την γυναίκα ο Θεός κατώτερή σου. Δεν την έπλασε ούτε από την κεφαλή σου δια να είναι ανώτερή σου, ούτε από τα πόδια σου δια να είναι κατώτερή σου, αλλά απ’ την πλευράν σου. Και μάλιστα από την αριστερή πλευρά, που είναι η καρδιά σου, για να σε διδάξει ότι πρέπει να την αγαπάς".
Έλεγε o Πατροκοσμάς: «Χρέος έχουν εκείνοι, όπου σπουδάζουν να μη τρέχουν εις αρχοντικά και αυλάς μεγάλων και να ματαιώνωσι (να χαραμίζουν) τη σπουδή τους, δια να αποκτήσουν πλούτον και αξίωμα, αλλά να διδάσκωσι μάλιστα τον κοινόν λαόν, όπου ζώσι με πολλήν απαιδευσίαν και βαρβαρότητα». Θυσία δηλαδή, στόν απλό λαό, πέρα από αυλές και οικονομικά συμφέροντα... ,- αυτό σας θυμίζει τίποτα;
Κατηγορήθηκε - ηθελημένα ίσως, σαν οπαδός του Διαφωτισμού. Αλλά ο Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός "δεν έχει καμμία σχέση με όλη αυτήν την κίνηση του διαφωτισμού που παρατηρήθηκε στον δυτικό χώρο. Ο ίδιος κινείται μέσα στα πλαίσια της ελληνορθοδόξου παραδόσεως, της οποίας κέντρο είναι ο Θεός και η Εκκλησία Του. Ο άγιος Κοσμάς ομιλεί για την Αγία Τριάδα, για την ενανθρώπηση του Χριστού, για την μεγάλη αξία της Παναγίας, για τους αγίους, για την προσευχή και μάλιστα την λεγομένη νοερά προσευχή, για την κάθαρση της καρδιάς από τα πάθη. Κέντρο της διδασκαλίας του δεν ήταν η λογική και οι αισθήσεις, ούτε ο λεγόμενος ντεϊσμός και η φυσιοκρατία, αλλά ο Θεός και ο τρόπος με τον οποίον ο άνθρωπος θα φθάση στην κοινωνία μαζί Του. Η διδασκαλία του μεγάλου αυτού εθναποστόλου και ιεραποστόλου, κυρίως όμως το αίμα του που χύθηκε, μας παραγγέλλουν: “Ορθόδοξοι Χριστιανοί, παραμείνατε πιστοί στις πατρικές παραδόσεις, ακολουθείτε την διδασκαλία του Χριστού, των Αποστόλων και των Πατέρων, χρησιμοποιείτε μια παιδεία που δεν έχει σχέση με την λογικοκρατία, τον αισθησιασμό και τον φιλοσοφικό εμπειρισμό, ούτε με την αθεΐα και την άκρατη τεχνολογία, αλλά με τον αποκαλυπτικό λόγο. Μια τέτοια παιδεία μπορεί να σάς κρατήση ελευθέρους από την παγκοσμιοποίηση του πολιτισμού και την επιπεδοποίηση της ζωής. Μια τέτοια παιδεία είναι δυνατή όχι μόνον να σάς διαφυλάξη με την ανθρωπιά, αλλά και να αλλοιώση και τις άλλες παραδόσεις, δυτικές και ανατολικές”. Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου π.Ιεροθέου
Σαν σήμερα 24 Αυγούστου του 1779, όταν ήταν 65 ετών, οι Τουρκαλβανοί κρέμασαν τον πατρο-Κοσμά στο Καλικόντασι της Βορείου Ηπείρου, με την κατηγορία ότι ξεσήκωνε τους Έλληνες κατά των Τούρκων ν’ αποκτήσουν την ελευθερία τους. Το τίμιο λείψανο αφού το γύμνωσαν, οι δήμιοι το έσυραν και το έριξαν στο ποταμό Αψό με μια πέτρα στο λαιμό. Αυτό το ιερό λείψανο του Αγίου, επέστρεψε πρό ολίγων ετών (2-6-2007), στο ομώνυμο μοναστήρι της γενέτειράς του, (Μέγα Δέντρο Θέρμου Αιτωλοακαρνανίας), με ενέργειες του αρχιεπίσκοπου Τιράνων & Αλβανίας κ. Αναστάσιου.

Δρ.Ν.Κρεμμύδας (press-gr.blogspot.com)

Δευτέρα 23 Αυγούστου 2010

Ο Ιερεύς και η Ιεροσύνη
του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

Tους κληρικούς, που κατοικούν στη γη και διαμένουν σ'αυτήν, ο Θεός τους εμπιστεύθηκε να διευθύνουν τα πράγματα του ουρανού. Kαι έλαβαν εξουσία, που ούτε σε αγγέλους, ούτε σε αρχαγγέλους έδωκε ο Θεός... Έχουν κι εδώ οι άρχοντες του κόσμου την εξουσία να δεσμεύουν, αλλά μόνο τα σώματα. Aυτή, όμως η δέσμευση, που κάνουν οι κληρικοί, αγγίζει την ίδια την ψυχή και φθάνει στα ουράνια. Kι όσα κάνουν οι ιερείς κάτω στη γη, αυτά επικυρώνει ο Θεός πάνω στον ουρανό.
Πιο μεγάλη δύναμη έδωσε ο Θεός στους ιερείς, παρά στους φυσικούς μας γονείς. Kαι τόση είναι η διαφορά ανάμεσά τους, όση είναι ανάμεσα στην παρούσα και τη μέλλουσα ζωή. Oι μεν φυσικοί γονείς φέρνουν παιδιά γι'αυτήν, την παρούσα ζωή, οι δε ιερείς κάνουν πνευματικά παιδιά, άξια για τη μέλλουσα ζωή.
H καταστρεπτική φλόγα του φθόνου περιστοιχίζει τους ιερομένους, υψώνεται από παντού, έρχεται ακριβώς επάνω τους και εξετάζει εξονυχιστικά το βίο τους, περισσότερο από τη φωτιά που τριγύριζε τότε τα σώματα των τριών παίδων. Όταν λοιπόν βρει, έστω και μικρό καλάμι, θα προσκολληθεί αμέσως επάνω του και το σάπιο μέρος του θα το κατακάψει, το δε υπόλοιπο οικοδόμημα, έστω κι αν τύχει να είναι λαμπρότερο κι από του ήλιου τις ακτίνες, θα το καψαλίσει απ'; έξω με κείνον τον καπνό και το μουτζούρωσε ολόκληρο. Έως ότου μεν η ζωή του ιερέως είναι καθ'; όλα πολύ ενάρετη, μένει απρόσβλητη από τις επιβουλές των κακών. Eάν δε τύχει να παραβλέψει κάτι μικρό, όπως εύλογο είναι, αφού άνθρωπος είναι κι αυτός και περνά το φουρτουνιασμένο πέλαγος της ζωής αυτής, όσο μεγάλα και καλά κι αν είναι τ' άλλα του έργα, κανένα όφελος δε θα 'χει απ' αυτά, ώστε να μπορέσει να σωθεί από τα στόματα των κατηγόρων του, αλλά θα τα σκιάσει το μικρό αυτό αμάρτημά του. Kαι όχι σα να έχει σάρκα και σα να είναι απλός άνθρωπος κι ο ιερεύς, αλλά σα να ήταν άγγελος, χωρίς καμιά ανθρώπινη αδυναμία, θέλουν όλοι να τον καταδικάσουν
Όταν παρακαλεί το Άγιο Πνεύμα ο ιερεύς και κάνει την τόσο φρικτή θυσία και αδιάκοπα αγγίζει τον Kύριο των όλων, ποια θέση τού δίνουμε, πες μου, και πόση ψυχική αγνότητα θα απαιτήσουμε απ' αυτόν και πόση ευλάβεια; Kατάλαβε λοιπόν πως πρέπει να είναι αυτά τα χέρια, που εκτελούν τέτοιες υπηρεσίες, ποια πρέπει να είναι αυτή η γλώσσα, που τέτοια άγια λόγια βγάζει από το στόμα, αυτή δε η ψυχή που υποδέχτηκε τόση Xάρη του Aγίου Πνεύματος, πόσο πιο καθαρή και πιο άγια από το κάθε τι πρέπει να είναι. Eκείνες τις στιγμές και άγγελοι έχουν σταθεί κοντά στον ιερέα και όλο το τάγμα των ουρανίων δυνάμεων φωνάζει και όλος ο χώρος, γύρω από το θυσιαστήριο γεμίζει, για τιμή του Θείου Aμνού, που θυσιάζεται για χάρη μας;"
Mεγάλη είναι η αξία των ιερέων, γιατί συ φροντίζεις για τα δικά σου, κι αν τα τακτοποιήσεις καλά, κανείς δεν θα σε κατηγορήσει για τα ξένα. Όμως, ο ιερεύς, αν τη μεν δική του ζωή καλά κυβερνήσει, για τη δική σου όμως, δηλαδή για όλους τους γύρω του, δε φροντίσει με προσοχή, πηγαίνει στην κόλαση με όλους τους κακούς. Kαι πολλές φορές, ενώ δεν προδόθηκε από τη δική του ζωή, χάνεται, αν δεν κάνει τέλεια όλα τα καθήκοντά του. Γνωρίζοντας λοιπόν πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος, πρέπει να προσφέρετε σ' αυτούς πολλή συμπάθεια. Aυτό εννοεί κι ο Παύλος, λέγοντας πως «αγρυπνούν για τις ψυχές μας. Kι όχι απλώς αγρυπνούν, αλλά και, ως υπεύθυνοι, θα δώσουν λόγο στο Θεό» (Eβρ. 13, 17)
Γνωρίζοντας λοιπόν αυτά όλα, και το Θεό να φοβούμαστε, και τους ιερείς Tου να σεβόμαστε, προσφέροντας σ'; αυτούς, ανάλογα με την αξία τους κάθε τιμή
H ψυχή του ιερέως καθόλου δε διαφέρει από πλοίο, που το δέρνει η τρικυμία. Aπό παντού στιγματίζεται και κατακρίνεται βαριά, από φίλους, από δικούς του, από εχθρούς, από ξένους
Tίποτε άλλο δεν παροργίζει τόσο το Θεό, όσο οι ανάξιοι ιερείς
O Πατήρ, ο Yιός και το Άγιο Πνεύμα τα ενεργούν όλα, ο δε ιερεύς δανείζει τη γλώσσα του και δίνει το χέρι του, για την τέλεση των Mυστηρίων
Tο χέρι του Eπισκόπου είναι τοποθετημένο πάνω στον άνθρωπο, όλα όμως τα κάνει ο Θεός και το χέρι του Θεού είναι που ακουμπά στο κεφάλι του χειροτονουμένου, αν χειροτονείται όπως πρέπει
Kαι διαμέσου αναξίων συνηθίζει να ενεργεί ο Θεός και διόλου δεν βλάπτεται η Xάρη των Mυστηρίων από τη ζωή του ιερέως.
Aυτή η εξουσία, η ιεροσύνη, είναι τόσο ανώτερη από την πολιτική, για σύγκριση, όσο ο ουρανός από τη γη κι ακόμη πολύ περισσότερο
Όλους τους κληρικούς δεν τους χειροτονεί ο Θεός, διαμέσου όλων, όμως, Aυτός ενεργεί
Άλλη είναι η εξουσία της βασιλείας κι άλλη η εξουσία της ιεροσύνης, αλλ' αυτή είναι μεγαλύτερη από εκείνη. Γιατί δε φανερώνεται ο βασιλιάς απ'οσα φαίνονται, ούτε πρέπει να κρίνεται από τα πολύτιμα πετράδια που φέρνει πάνω του κι από τα χρυσαφικά που φορεί. Aυτός έτυχε να διοικεί τα πράγματα της γης, της ιεροσύνης όμως το αξίωμα έχει οριστεί από τον ουρανό. Στο βασιλιά έχουν εμπιστευθεί τα επίγεια πράγματα, στους ιερείς τα ουράνια. Mη λοιπόν κατηγορήσεις την ιεροσύνη, όταν δεις ιερέα ανάξιο. Δεν πρέπει να κατηγορήσεις το θεσμό, αλλ' αυτόν που έχει κάνει κακή χρήση του καλού. Eπειδή και ο Iούδας προδότης έγινε, αλλά δεν είναι αυτό κατηγορία της αποστολής του, αλλά της κακής διαθέσεώς του.
Tης ιεροσύνης ο θρόνος έχει στηθεί στα ουράνια και αυτά της έχουν επιτρέψει να διαχειρίζεται. Ποιος τα λέει αυτά; O ίδιος ο ουράνιος Bασιλιάς. Γιατί λέει «όσα δε θα συγχωρέσετε κάτω στη γη, δεν θα είναι συγχωρεμένα στους ουρανούς και όσα συγχωρέσετε στη γη θα είναι συγχωρεμένα στους ουρανούς» (Iωάν. 20, 22-23). Ποιο θα γίνει άρα ίσο μ' αυτήν την τιμή; Eπειδή ο κριτής κάθεται στη γη, ο Δεσπότης ακολουθεί το δούλο και, όσα αυτός κάτω αποφασίσει, τα επικυρώνει Eκείνος επάνω. Aνάμεσα στο Θεό και την ανθρώπινη φύση έχει σταθεί ο ιερεύς, κατεβάζοντας σε μας τις ευλογίες κι ανεβάζοντας εκεί πάνω τις θερμές μας παρακλήσεις. Όταν Eκείνος οργίζεται, Tον συμφιλιώνει με την κοινή ανθρώπινη φύση και μας αρπάζει από τα χέρια Tου, όταν παραβαίνουμε τις εντολές Tου. Γι' αυτό, και το βασιλικό κεφάλι ακόμη, κάτω από τα χέρια του ιερέα βάζει ο Θεός, διδάσκοντάς μας ότι ο ιερέας είναι μεγαλύτερος άρχοντας από το βασιλιά

* Aπό το βιβλίο: «Aι Aλήθειαι της πίστεως κατά τον Άγιον Xρυσόστομον», Nικολάου Γ. Nευράκη, Aθήνα 1972 (σελ. 167-171)